Wat doen we – als coachee zijnde – op zoek naar een coach? In het algemeen scannen we ons sociale netwerk, googlen wat en hebben een vrijblijvend eerste gesprek met één of twee coaches. En, als het klikt, kiezen we de coach. De coach bepaalt vervolgens hoe we aan de slag gaan. Door het gebrek aan informatie over de effectiviteit van coach-technieken laat de coachee zich hierin veelal leiden. Niet alleen is die informatie niet beschikbaar op het internet voor coachees, ook weten veel coaches zelf niet of de door hun toegepaste methode voor de specifieke situatie wel de beste is.
Er zijn vele soorten technieken. Voorbeelden zijn NLP, 360 Feedback, RET, voice dialogue, imaginatie, mind mapping, biografisch werk, meditatie, enneagram, rollenspellen, opstellingen, dramatechnieken, astrologie, diverse gesprekstechnieken als spiegelen, et cetera. Het zijn er te veel om ze hier allemaal te bespreken. Deze technieken zijn helaas niet allemaal onderzocht op effectiviteit en bijwerkingen zoals dat met medicijnen en medische ingrepen wel gebeurt. Al deze technieken kennen hun oorsprong in een psychologische benadering. En die psychologische benaderingen zijn wél wetenschappelijk onderzocht. Daardoor is er kennis over de sterke en zwakke punten van de benadering.
Ik geef hier een overzicht van vier benaderingen.
- Behavioristische benadering (vanwege de solide wetenschappelijke basis)
Volgens de behavioristische benadering ligt de oorzaak van ons gedrag in de consequenties die we vroeger hebben ervaren op dat gedrag. We herhalen gedrag dat vroeger is beloond en we vertonen het gedrag niet meer dat vroeger is bestraft. Behavioristische concepten zijn goed toe te passen om gedrag te veranderen en worden veel gebruikt in coaching, alhoewel de coach vaak niet weet dat een bepaalde techniek of methode op behavioristische concepten is gebaseerd. Voorbeelden van behavioristische technieken zijn: modeling, proefopvoering en herhaling, token-economie, zelf-management, contracting, ontspanningsoefeningen en biofeedback.
- Cognitieve benadering (vanwege de solide wetenschappelijke basis)
In de cognitieve psychologie wordt de mens – in tegenstelling tot in het behaviorisme – niet beschouwd als een mechanisch systeem dat louter op externe prikkels reageert. In de cognitieve benadering is de psyche geen ‘black box’ maar wordt deze juist centraal gesteld in gedragsverandering. De coach die technieken gebaseerd op cognitieve psychologie gebruikt, is geïnteresseerd in de mentale structuren en gedachtegang van de coachee. Door samen met de coachee te zoeken naar irrationele gedachten en deze te vervangen door rationele gedachten wil de coach zijn of haar cliënt helpen persoonlijke doelen te bereiken.
- Oplossingsgerichte benadering (veel coaches passen dit toe)
In het coachingstraject concentreert de oplossingsgerichte benadering zich op het doel en de oplossingen voor de coachee. Problemen worden niet ontkend of gebagatelliseerd maar de uitgebreide analyse van problemen wordt niet noodzakelijk geacht. Het accent wordt gelegd op het zoeken naar een effectieve oplossing: ‘doe meer van wat werkt en doe minder van wat niet werkt’. Deze vorm van coaching richt zich op een toename van wat de coachee uiteindelijk wil in plaats van louter op de vermindering van problemen en klachten die de coachee heeft.
- Existentiële benadering (vanwege de toegevoegde waarde van deze benadering voor coaching gericht op persoonlijke ontwikkeling)
De existentiële benadering kenmerkt mensen als wezens die continu veranderen. Bij de existentiële benadering gaat het om bewust keuzes te leren maken, intensief te leven en te leren authentiek te leven. Met authentiek leven wordt bedoeld: leven in overeenstemming met je eigen idealen, prioriteiten en waarden, eerlijk zijn tegenover jezelf en realistisch zijn over je eigen mogelijkheden en beperkingen in het besef van onzekerheid over alles in de toekomst behalve je uiteindelijke dood. Het houdt in dat je bewust leeft.
Een overzicht van de sterkte en zwaktes van deze 4 benaderingen:
| Benadering | Sterke punten | Zwakke punten | Toepasbaar |
|---|---|---|---|
| Behavioristische benadering | • Gebruik van metingen • Experimentele aanpak • Veel kennis beschikbaar over hoe je blijvende effecten kunt krijgen | • Het kwantificeren van doel en gedrag kan lastig zijn • Kans op uitdoving bij niet goed toepassen (afhankelijk van kennis coach!) | Geschikt voor kleine veranderingen bij gemotiveerde coachees |
| Cognitieve benadering | • Korte interventie • Resultaat georiënteerd • Duidelijk | • Na de coaching blijft langere tijd bekrachtigen nodig | Alleen geschikt voor mensen (coach en coaches) die weten en kunnen formuleren hoe ze denken |
| Oplossingsgerichte benadering | • Goede resultaten • Geen onnodig wroeten en focussen op problemen | • Het is vaak lastig om niet stil te staan bij de oorzaken van problemen • Gevoel is gebrek aan gebruik van een theorie • Geen “diepte” in de coaching | Sommige problemen (en coachees) vereisen probleem analyse en dan kan deze methode niet |
| Existentiële benadering | • Zorgt voor energie, activiteit en creativiteit | • Niet sterk in politieke issues • Besluitvaardigheid lijkt soms belangrijker dan reden | Niet geschikt in culturen waarin het individualisme niet zo op prijs wordt gesteld |
Reactie plaatsen
Reacties