Keuzes maken, doen!

Het leven bestaat uit een eindeloze reeks van keuzes. Elke dag en elk moment maken we keuzes. Ook door niet te kiezen, kiezen we namelijk voor hetgeen we altijd al gedaan hebben. Heel veel van de keuzemomenten herkennen we niet. Hoe komt het dat we veel keuzemogelijkheden niet zien en dat deze kansen dus aan onze neus voorbij gaan? Hoe kunnen we keuzemogelijkheden beter benutten en daardoor meer vrijheid ervaren?

Keuze-angst

Keuzes maken is voor veel mensen lastig. Het hebben van keuzemogelijkheden zorgt voor spanning en angst. Dit wordt veroorzaakt door een aantal zaken:

• Keuzes kunnen verkeerd uitpakken en zelfs tot een ramp leiden. Kies je voor het één, dan mis je het ander. Misschien was die andere keuze toch eigenlijk wel veel beter. We zijn bang om de verkeerde keuze te maken.
• Veel mensen zoeken zekerheid. Het is een menselijke eigenschap om een leven te willen leiden dat veilig, gemakkelijk en plezierig is. Als de huidige situatie voldoende goed is, is er een natuurlijk neiging die situatie te blijven voortzetten. Elke verandering is immers een risico.
• Als je een “maximizer” bent, dan zijn keuzes lastig. Er zijn twee soorten mensen op de wereld als het om kiezen gaat: maximizers en satisfiers. De maximizers willen altijd de beste deal, de beste keus. Ze zijn eindeloos op zoek naar de beste koop, de beste kwaliteit-prijs verhouding. En, zelfs als ze gekozen hebben, blijven ze bezig met het zoeken naar de bevestiging dat het daadwerkelijk de beste keuze was. Satisfiers daarentegen maken beslissingen op basis van eigen/interne afwegingen en eisen die ze stellen. Als iets aan die eisen voldoet, dan gaan ze ervoor. Het is niet beter of slechter om een maximizer of een satisfier te zijn. Satisfiers zijn weliswaar eerder tevreden en maken sneller keuzes, ze betalen vaak wel meer dan de maximizer voor hetzelfde product! Maar goed, als het om kiezen gaat, hebben maximizers veel tijd en energie nodig.
• Tot slot is kiezen moeilijk voor mensen met een lager zelfvertrouwen. Ze zijn bang dat ze het niet goed doen. Zowel in hun eigen ogen als in de ogen van hun sociale omgeving.

Keuze-bewustzijn

Drie redenen waarom we keuzes niet zien.

1. Spanning en angst voor keuzemogelijkheden zorgen ervoor dat we voor veel keuzes onze ogen sluiten. Immers, als we de keuzes niet ervaren, dan hoeven we ook niet te kiezen. Dat scheelt weer een hoop spanning en angst! Dit afsluiten voor mogelijkheden gebeurd meestal onbewust.
2. Daarnaast vinden we dat we beperkt zijn in onze keuzes door eerdere keuzes die we gemaakt hebben en die ons hebben gevormd. Je ervaart jezelf bijvoorbeeld als “verlegen” en dus vind je het geen optie om een vreemde aan te spreken. Maar, we zíjn niet íets (bijvoorbeeld verlegen). Het ligt niet vast hoe we zijn. We kunnen elke keer opnieuw keuzes maken en die keuzes veranderen elke keer weer een beetje hoe we zijn.
3. De derde reden is een keuzemogelijkheid die we vaak niet intuïtief als keuze ervaren.  De keuze van betekenis-geven. We kiezen de betekenis van dingen en gebeurtenissen om ons heen. Zelf als we niet kunnen kiezen wat er feitelijk gebeurd, dan nog hebben we de keuze welke betekenis we aan de situatie geven en hoe we erop reageren.

Keuze-vaardigheid

Bewuster kiezen levert veel op. Je leeft bewuster, je groeit, je ervaart meer vrijheid en onafhankelijkheid. Hoe doe je dat nu?

1. Leer keuzes maken, dat verlaagt de spanning en angst. Door minder spanning en angst te voelen, zie je automatisch meer keuzes. Zo werkt het menselijk lichaam: wat het aankan laat het binnen. Keuzes leer je maken door 3 stappen te volgen:
   – Wat zijn de alternatieven?
   – Wat zijn de voor- en nadelen per alternatief?
   – Kies het alternatief met de meeste voordelen en de minste nadelen
2. Bewust worden. Ben je ervan bewust dat je veel keuzes hebt. Dit bewustzijn kun je leren door elke avond enkele keuzes te overdenken: Wat had ik nog meer kunnen kiezen? Ga daarbij rare keuzes niet uit de weg. En, denk hierbij ook aan je reactie op gebeurtenissen: Had ik iets anders kunnen denken en op een andere manier kunnen reageren? Het gaat hierbij niet om een overdenking of dat beter was geweest. Nee, het gaat erom gewoon alternatieven te bedenken, de gekste, om je denken te verbreden. Als je dit regelmatig oefent, komen de alternatieve mogelijkheden steeds makkelijker in je op.

Voor sommige mensen blijft het moeilijk en met bovenstaande tips bied ik je een keuze.